بوہڑھے،رُکھے یا ٹاہلی تھلے سیانڑیں بابے گرانواں اچ اجنے ایہے یا رَل مِل کے وڈ وڈیریاں تریمتاں ہکی گھر اِچ رَل کے اجھنیاں ایہاں تے ہکی دوئے نی آو بٙگھت کرینیاں ایہاں نالے ہِکی دوئی نا حال حوال بی گھینیاں ایہاں۔ ہر گلاں وچ ایجے ڈُھکا ڈُھکا کے اکھانڑ آکھنیاں ایہاں جے ہَس ہَس کے پیٹے اچ کُڑول پے وینے ایہے وکِھیاں دوہریاں تھی وینیاں ایہاں ۔نال انہاں اکھانڑاں اچ کوئی نا کوئی سبق وی ہونا ایہا۔ وڈ وڈیریاں سوچلاں ،سریاں ، کھٹِٹٙر، چھولیاں یا جھمیاں نا ساگ وی رکھا ویہا ہونا ایہا جہڑا گلاں گلاں اچ ہچّھا کر کے کٹوی اچ چاڑ دینیاں ایہاں۔ کیں گھروں لونڑیں تے کیں گھروں لسی آندی وئی ہونی ایہی۔ کینڈے ہتھے اچ پشوری گُڑ تے کینڈے ہتھے اچ گھرے نا گھیو ہونا ایہا جہڑا رل کے کھینیاں ایہاں۔
گراں اچ کوئی خشی ،غمی، اُدھالا یا منگیوا ہووے آ تے اُنھ کُڑیاں سارا رل کے وٙہنیاں ایہاں تے رل کے کھا پی کے تِتر تھی وینیاں ایہاں۔ اُنھ اکھانڑ تے اُنھ گلاں اج نے وقتے اچ بُھل بٙھل گئے آں۔ جیڑیاں طاہر اسیر ہوراں وت یاد دوا دتیان۔ انگریزی تلیم اڈی ثقافُت کھا گئی تے اساں ماں بولی کیمبل پوری اُکی سُکی وِسار چھوڑی۔ اسی نہ ہِل رئے تے ناں کُکڑ۔وت اساں ہک ہور ظلم کیتا جے گھر اچ اردو تے انگریزی اُبُر کے جاکتاں چنگا بھلا آپڑیں بولی کولوں دور ہٹا چھوڑا۔
طاہر اسیر ہوراں نیں پہلے پنجابی لغت کیمبلپوری لہجچ لکھ کے پورے علاقے نے لوکاں تے احسان کیتا نالے لفظاں نی صوتی ترنگ محفوظ کیتی جس وچ میں بی ساتھ دتا نالے ہور بی مینڈے سنگیاں ساتھ دتا تے اے ڈیوا بل پیا ۔ہنڑ اکھانڑ اکھٹے کرنے وچ وی میں ساریاں تحصیلاں اچ رابطہ کیتا تے جہڑے اکھٹے کر سکاں او طاہر اسیر ہوراں نے حوالے کیتن جس نا ماسق جیہا ذکُر اُنہاں آپنڑیں کتاباں اچ کر کے مانہہ خُش کر دتہ۔ ہُنڑ اگے اساں ساریاں ای چئی ناں جے کتاب مُلّے نی گِھن کے اساں پڑھ کے تے اکھانڑ آپڑیاں جاکتاں تے نویں پوچ آں سُنڑا دیواں تے وڈ وڈیریاں نی گل کتھ عام کراں۔ طاہر اسیر نا ای کم بہوں نویکلا تے اچیچا اے جِساں ہر کوئی جہڑا ماں بولی نال پیار کرینا وے پڑھے تے نال ای کتاب بی گِھنے۔ مما پپا آلے اٙجوکے جاکت کلھوکے بابیاں نی گلاں کیہ جانڑن ؟اِنہاں گلاں اچ کیمبل پوری ماضی چٙپھا لُکا پیا وے جیہڑا طاہر اسیر ہوراں وت ہک واری ماضی نے پردے چوں باہر کڈ کے ڈیوا بالا وے۔جہڑا بہوں ودھیا وے۔ پنڈی گھیب، فتح جنگ ، جنڈ یا چھچھ آلیو ایہہ تُسی آپ وی ویکھو تے پُتراں بھراواں چاچےآں مامےآں نوں وی وکھاو:۔
“آپ نہ وینی ساہورے،لوکاں دینی متاں”
“آپڑیں جُتیاں آپڑیں سر”
“او دیہاڑا ڈُبا،جدوں گھوڑی چڑھا کُبا”
“اصلے آں شارُت،کم اصلے آں ڈانگ”
“اِٙٙگوں دوڑ تے پچھوں چٙوڑ”
“اٙنھی پِیٹھا کُتی چٹا،آٹا اِنویں تاں نئیں گھٹا”
“اُدھلِیاں نے کِہڑے داج”
“بِِھڑن سٙڈھے تے پٹین بُچڑیاں”
“پٙلے سچ تے ننگی نٙچ”
“پوہ ہٙتھوں کھو”
“تُوں کونڑ ایں،میں خاہ مخاہ”
“تیلی کسے نا نئیں بیلی”
“جس کِلے نی کھوتی،اُتھے ونج کھلوتی”
“جٹ کنالی چٙٹ”
“جنجاں توں بعد سِٹھنڑیاں”
“جہڑا مٙتھے اچ،اوہا ہتھے اچ”
“چمچِرڑاں کدوں آہلنے پائے”
“خصم کرے نانی تے چٹی بھرے دوہتری”
“دایاں کولوں ڈِھڈ نئیں چھپنے”
“دوہاں گھراں نا مِزمان بُھکا”
“ڈاہڈا مارے،رونڑ بھی نہ دیوے”
“لدے وئے داندے نی لت ڈاھڈی”
“ذاتی نی کُڑکلی،تٙھماں نا اڑیکے”
“رانجھا تے ساریاں نا سانجھا”
“رج کِراڑے پچایا یا مٙجھی”
“رن کُججی رزقے کجی”
“ساہ تے کیہ وساہ”
“سِروں گنجی تے کگھیاں نا جوڑا”
“سسّو نیاں ونگاں تے کہڑے وٹے نا بھناں”شریک مٹی نا بی ماڑا”
“شب قدر تے روزیاں نی خبر”
“عقلے تکا بختاں کھاہدا”
“غریباں نے اوگرے اچ کنڈے”
“فصلی بٹیرے، نہ تیرے نہ میرے”
“قرُض نیامت بُکھ قیامت”
“کالا تے وختاں والا”
“کٙچھاں کُکڑ تے کوئی نئیں ٹُکّر”
“کڑ کڑ ہِدر، تے آنڈڑے ہُدر”
“کھائیے دال جہڑی نِبھے نال”
“کھٹیا پہاڑ،نِختا چوہا اوہ بھی مڑدار”
“کیمبل پوری،ڈُبے اچ چُھری”
“گوڈے گوڈے روڑا، ڈاہ بیٹھی موڑھا”
“گھار بگانا تے دل دریا”
“گھرے نا پیر لوہکا”
“لائیاں کدھر تے ودھایاں کدھر”
“لڑاکی رن، نہ مونہہ نہ کن”
“لُچا تے لوکاں کولوں اُچا”
“مار نہ کُٹ پیٹوں گُھٹ”
“مر وٙنجے کانڑاں نہ دئے دانڑاں”
“نالے چور نالے چترا”
“نالے کوہجی نالے کوججی”
“نہ چیڑا نہ کپڑا، خالی گلاں نا تکڑا”
“واہ پئیا جانڑیں یا راہ پئیا”
“وسے چیتُر تے گھار مٹے نہ کھیتُر”
“ہاڑ تپے تے ساونڑ وٙسے”
“ہک نانہہ تے سو سُکھ”
“ہنجیر کتھے تے چِیر کتھے”
“یاروں بی گئی شکاروں بی گئی”
“یتیم رونڑیں نے ہِلے وئے ہونن”
152 ورقے اکھانڑاں نی پوٹلی پھرولی تے کُجھ لکھ کے تُڈے سامڑیں رکّھن جے تُسی ہتنے یونیک اکھانڑ ہور کتھے پڑھسو؟ بس طاہر اسیر نا لمُّّر گھماو یا مدینہ کمپوزر اٹک کمیٹی چوک نے سامڑیں ہک بوئے تے آو تے اِتھوں کتاب گِھنو۔طاہر اسیر نی جوہدی نا کوئی مُل نئیں کیوں جے وڈیاں ناں پورا ماضی ہک جائی تے اکھٹا کر کے نسلاں تے احسان کیتا وت وی پنج سو روپے وڈی رقم نئیں جہڑی تُسی نہ دے سکو۔ طاہر جی میں تُساں ہتڑاں ودھیا تے نویکلا کم کرنے تے ممارکھ دینا واں نالے دلوں دعا کرینا واں جے تُسی ہیجے کم کرینے روو تے نویں نسل آں گزرے وئے کل نال جوڑی رکھو۔
کیوں جے پنجابی اچ کیمبل پوری لہجہ اڈا مانڑ ایہا، مانڑ اِوّے تے مانڑ راہسی۔
سید حبدار قائم آف غریب وال کیمبل پور
سیّد حبدار قائم
آف غریب وال، اٹک
میرا تعلق پنڈیگھیب کے ایک نواحی گاوں غریبوال سے ہے میں نے اپنا ادبی سفر 1985 سے شروع کیا تھا جو عسکری فرائض کی وجہ سے 1989 میں رک گیا جو 2015 میں دوبارہ شروع کیا ہے جس میں نعت نظم سلام اور غزل لکھ رہا ہوں نثر میں میری دو اردو کتابیں جبکہ ایک پنجابی کتاب اشاعت آشنا ہو چکی ہے
تمام تحریریں لکھاریوں کی ذاتی آراء ہیں۔ ادارے کا ان سے متفق ہونا ضروری نہیں۔
